ความสำคัญของศิลปะ เป็นพื้นฐานทางการศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัย เพราะศิลปะช่วยให้เด็กปฐมวัยมีประสบการณ์ที่หลากหลาย
- ประสบการณ์ด้านการสำรวจ ตวจสอบ คือการได้สังเกตสิ่งแวดล้อมรอบๆตัวของตัวเอง
- ประสบการณ์ด้านวัสดุ - อุปกรณ์ คือการเรียนรู้การใช้เครื่องมือต่างๆ
- ประสบการณ์ทางด้านความรู้สึก และการใช้ประสาทสัมผัส คือการที่ให้เด็กได้เผชิญกับความจริงที่เกี่ยวข้องกับคน สัตว์ พืช สถานที่ และเหตุการณ์ต่างๆ
จุดมุ่งหมายในการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย
การสอนเด็กที่ไม่ใช่แค่สอนวาดรูป แต่เป็นการปลูกฟังนิสัยอันดีงาม ละเอียดอ่อน และเพื่อให้มีความพร้อมสำหรับการศึกษาในระดับที่สูงขึ้นต่อไป
- ฝึกทักษะเพื่อเตรียมความพร้อม ผ่านการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5
- ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ และความสามารถของเด็กแต่ละคน
- พัฒนาทั้ง 4 ด้านของเด็ก รวมถึงบุคลิกภาพของเด็ก
- ปลูกฝังต้านิยม เจตคติ และคุณสมบัติที่ดีของศิลปะ และวัฒนธรรมไทย
- ฝึกการใช้เครื่องมือ การเก็บรักษา ทำความสะอาด
- ฝึกการทำงานเป็นทีม
- เปิดโอกาสให้เด็กแสดงออกอย่างอิสระ ผ่อนคลาย สนุกสนาน และใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
- นำประสบการณ์ที่ได้รับไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน
บทบาทของครูศิลปะ
ครู คือบุคคลสำคัญที่สุดในการจัดการเรียนการสอนศิลปะ
-
เป็นผู้สร้างบรรยากาศ (
ในการประดิษฐ์ คิดค้น และผลิตผลงาน)
- เป็นผู้ส่งเสริม สนับสนุน (พูดคุย
ชักจูง เร้าความสนใจ ให้กำลังใจ)
-
เป็นผู้ดูแลเด็กให้สร้างสรรค์งาน (
ให้ความรัก ความอบอุ่น เป็นกันเอง
และคอยให้คำแนะนำ ช่วยเหลือ)
- เป็นต้นแบบที่ดี (สาธิตวิธีการที่ถูกต้อง ไม่เผด็จการ ส่งเสริมการกล้าคิด กล้าตัดสินใจ)
- เป็นผู้อำนวยความสะดวก (จัดเตรียมวัสดุ-อุปกรณ์ รูปแบบศิลปะหลากหลาย)
สอนด้วยใจรัก และเอาใจใส่
ยอมรับความสามารถเด็กแต่ละคน
เปิดโอกาสและให้อิสระเด็กในการสร้างผลงาน
ไม่รีบร้อนแก้ไขงาน
ไม่แทรกแซงความคิดเด็ก หรือแก้ปัญหาแทนเด็ก แต่ส่งเสริมให้เด็กกล้าคิด
กล้าทำ และกล้าแสดงออก
กระตุ้น ยั่วยุ ท้าทายให้เด็กแสดงออกอย่างเต็มความสามารถ
มีการวางแผน และจัดเตรียมเครื่องมืออุปกรณ์ล่วงหน้าพร้อมทำกิจกรรม
ข้อควรคำนึงถึงในการสอนศิลปะ
- หลีกเลี่ยงการให้แบบ การวาดภาพตามรอยปะ
หรือใช้สมุดภาพระบายสี เพราะทำให้เด็กสูญเสียความคิดสร้างสรรค์
- ต้องช่วยพัฒนาความเป็นตัวของตัวเองให้แก่เด็ก
ให้เด็กเกิดความภาคภูมิใจ ใช้คำพูดทางบวก
เช่น หนูทำได้...ลองทำดูสิ
- ไม่บีบบังคับหรือคาดคั้นเอาความหมายจากภาพ ให้เด็กพูดคุยอย่างสบายใจ
และเข้าใจในผลงานของตนเอง
- ไม่แก้ไขหรือช่วยเด็กทำผลงาน
เป็นแค่ผู้สังเกตการณ์และผู้ช่วยเหลือ
- ไม่วิจารณ์งานศิลปะเด็ก
และมีวิธีการประเมินงานที่เหมาะสม
- มีส่วนในการช่วยให้ผู้ปกครองเห็นคุณค่าของงานเด็ก
- มีส่วนช่วยขยายประสบการณ์ทางศิลปะชองเด็ก
ไม่อยู่แต่ในห้องเรียน
ควรพาเด็กออกสำรวจ สัมผัส สังเกต
ทัศนศึกษา เยี่ยมชมงานศิลปะตามแหล่งต่างๆ
การเตรียมการสำหรับการสอนศิลปะ
- การสร้างข้อตกลง และระเบียบการใช้วัสดุ อุปกรณ์
- การจัดเตรียมวัสดุ
อุปกรณ์ให้เพียงพอ
- การจัดวางวัสดุ
อุปกรณ์ให้สะดวกแก่การใช้งาน
- การจัดเตรียมเครื่องมือรักษาความสะอาด
(ฟองน้ำ ผ้าเช็ดมือ ถังขยะ ถังน้ำ)
- การจัดเตรียมพื้นที่ในการทำงานอย่างเหมาะสม
และเพียงพอ
- การจัดเก็บผลงาน / การจัดสถานที่แสดงผลงาน
ลำดับขั้นตอนการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย
เลือกเรื่องที่จะสอน / กำหนดจุดมุ่งหมายในการสอน / เตรียมการก่อนสอน
- เตรียมแผนการสอน - เรื่อง
จุดประสงค์ เนื้อหา ระยะเวลา
สื่อการสอน จำนวนเด็ก จำนวนกิจกรรม
สถานที่
- เตรียมอุปกรณ์การสอน
ทดลองและตรวจสอบอุปกรณ์ก่อนลงมือสอนจริง / ทำการสอนจริงตามแผน / เตรียมตัวเด็กให้พร้อมก่อนการลงมือทำผลงาน
เช่น การแบ่งกลุ่มเด็ก
การให้เด็กสวมผ้ากันเปื้อน
การปฏิบัติตามข้อตกลง / การปฏิบัติงานของเด็ก
โดยมีครูเป็นผู้ดูแล แนะนำ ช่วยเหลือ ตลอดจนเขียนชื่อ และจดบันทึกข้อมูล / การเก็บ
การรักษา และการทำความสะอาด / การประเมินผลงานเด็ก
เทคนิควิธีการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย
การสอนให้เด็กมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
- เปิดโอกาสให้เด็กได้แสดงออกอย่างเสรี มีอิสระในการสร้างสรรค์งาน
- ฝึกหัดให้เกิดการเรียนรู้ ทดลองด้วยตนเอง ลองผิดลองถูก
- เรียนรู้การวางแผนงานและแก้ไขปัญหา
- ส่งเสริมการแสดงออกอย่างหลากหลายรูปแบบ
- เน้นการเรียนปนเล่น
- สนับสนุน/เน้นเรื่องคุณค่าความงาม ความดี
วัสดุ อุปกรณ์ สำหรับงานศิลปะเด็กปฐมวัย
วัสดุ คือสิ่งที่ใช้แล้วหมดไป หาง่ายขายทั่วไป หรืออาจจะเป็นวัสดุจากธรรมชาติ หรือสิ่งที่มีในท้องถิ่น
➔ กระดาษหนังสือพิมพ์ เป็นกระดาษชนิดเดียวกับนิตยสารแต่บางกว่า หมึกก็อาจจะเลอะมือเด็ก มักใช้ทำเป็นงานชิ้นใหญ่
➔ กระดาษวาดเขียน มีความหนาไม่เท่ากันที่เรียกว่าปอนด์ 60 80 100 ใช้ได้ดีกับงานวาด หรือระบายสีได้ดี
➔ กระดาษโปสเตอร์ มีชนิดหน้าเดียว สองหน้า หนาและบางมีหลากสี ทำงานสามมิติ เช่น งานประดิษฐ์ต่าง ๆ
➔ กระดาษมันปู เป็นกระดาษผิวเรียบมัน ด้านหลังเป็นสีขาว มีหลายสี เหมาะแก่งาน ฉีก ตัด ปะ พับ
➔ กระดาษนิตยสาร สามารถใช้แทนกระดาษมันปูได้อย่างดี
💗 สี เป็นวัสดุที่ดึงดูดความสนใจของเด็กเป็นอย่างมาก มีหลายประเภท ดังนี้
➔ สีเทียน คือสีที่ผสมกับขี้ผึ้งทำเป็นแท่ง ควรเลือกที่ผสมขี้ผึ้งน้อย เพราะจะได้สีที่เข้ม
➔ สีชอล์กเทียน สีที่ผสมน้ำมัน หรือไขทำเป็นแ่ท่ง สีสดใส เนื้อนุ่ม เหมะสำหรับเด็กโต
➔ สีเทียนพลาสติก ผลิตขึ้นจากสีและพลาสติกผสม
ทำเป็นแท่งเล็กๆ แข็ง มีสีสดหลายสี ใช้ระบายสีง่าย เหลาได้เหมือนดินสอ
➔ สีเมจิก
บรรจุเป็นด้ามคล้ายปากกามี 2 ชนิด คือชนิดปลายแหลม และปลายตัด เป็นสีที่สว่างสวยงามและสดใส
เหมาะสำหรับการขีดเขียนลายเส้น
หรือการเขียนตัวหนังสือแต่อาจไม่เหมาะสำหรับเด็กระบายสีเนื้อที่กว้าง
➔ ปากกาปลายสักหลาด ไม่เหมาะในการระบายพื้นที่กว้าง
ถ้าทิ้งไว้นานๆ สีจะซีดเร็ว ควรให้เด็กสวมปลอกปากกาทุกครั้งที่เขียนเสร็จ
➔ ดินสอ เด็ก ๆ ส่วนมากอยากใช้ดินสอในการวาดรูป แต่อย่างไรก็ดี
ไม่ควรใช้ดินสอเป็นเครื่องมือในการวาดรูปสำหรับเด็กอายุต่ำกว่า 7 ปี
เพราะการเสดงออกตามธรรมชาติของเด็กจะหดหายไป
➔ ดินสอสี ก็เช่นเดียวกับดินสอ
คือเหมาะสำหรับเด็กโต ๆ มากกว่าเด็กเล็ก ๆ เพราะนอกจากจะหัก ทู่ง่าย ต้องเหลาบ่อย ๆ ยังมีราคาแพงมาก
➔ สีฝุ่น เป็นสีผง ทึบแสง มีหลายสี
ใช้ผสมน้ำให้ใสข้นเป็นครีมอาจผสมกาว หรือแป้งเปียกด้วย
➔ สีโปสเตอร์ ก็คือสีฝุ่นที่ผลิตบรรจุขวดขาย เป็นสีทึบแสง
มีหลายสีใช้ผสมน้ำ เป็นสีที่ผสมเสร็จเรียบร้อยแล้วพร้อมใช้เลย แต่ถ้าต้องการสีอ่อนๆ
จะผสมน้ำไม่ได้ จะต้องใช้สีขาวผสมจะได้สีอ่อน
➔ สีน้ำ เป็นสีโปร่งแสง มีทั้งที่เป็นหลอดและก้อน
ใช่กับพู่กันกลมหรือพู่กันแบนขนนุ่มช่วยระบาย น้ำเป็นตัวละลายให้ได้สีเข้มหรือเจือจางต่างกันออกไปทำให้เด็กเบื่อเพราะควบคุมสียาก
จึงเหมาะกับเด็กโตมากกว่าเด็กเล็ก
➔ สีพลาสติก มีขายตามร้านวัสดุก่อสร้างมีเนื้อสีข้น
ระบายได้เนื้อสีหยาบ มีกลิ่น เหมาะกับงานใหญ่ที่ไม่ต้องใช้รายละเอียดมากนัก
➔ สีจากธรรมชาติ จะเป็นสีที่ได้จาก ผัก ผลไม้
ดอกไม้ ใบไม้ ลำต้น ราก หรือ เปลือกของพืช ดินเป็นสีที่ไม่สารเคมีเจือปน
จึงไม่เป็นอันตราย แก่เด็ก อย่างไรก็ตาม
สีจากธรรมชาติบางชนิดก็อาจเป็นอันตรายที่เกิดจากอาการแพ้ในรูปแบบต่าง ๆ ได้
💗กาว
กาวที่เหมาะสมกับเด็กมากที่สุดคือกาวที่กวนเองจากแป้งมันหรือแป้งข้าวเหนียว
เรียกว่าแป้งเปียก ราคาถูก ใช้งานได้ง่ายกว่ากาวชนิดอื่นๆ ไม่เหนียว ล้างออกง่าย นอกจากนี้ยังมี กาวน้ำ และ กาวลาเท็กซ์
ส่วนกาวถาวร เรียกกันว่า กาวตราช้าง หรือกาวร้อน
มักใช้ติดงานที่ต้องการความติดแน่นคงทน
หากติดมือจะล้างออกยากมากต้องแช่และล้างในน้ำอุ่น เหมาะสำหรับผู้ใหญ่
💕 ดินเหนียว
หรือดินตามธรรมชาติมีมากในต่างจังหวัด ขุดหาได้ทั่วไป มีความนิ่มเหนียว
นำมาใช้ปั้น ตากแห้งหรือเผาเป็นเครื่องปั้นดินเผาได้ ระบายสีได้
💕 ดินน้ำมัน เป็นดินที่มีส่วนผสมของน้ำมันผสมอยู่
มีกลิ่นแรง เนื้อนิ่มเมื่อโดนความร้อน และแข็งได้เมื่อเจออากาศเย็น เหนียวติดมือไม่เหมาะกับเด็กเล็กๆ
💕 ดินวิทยาศาสตร์ มีลักษณะนิ่ม มีหลายสี
ไม่เหนียวติดมือเหมือนดินน้ำมัน และมักจะไม่มีสารเคมีที่เป็นอันตรายเจือปน
จึงเหมาะสำหรับเด็ก
💗 อุปกรณ์ คือ เครื่องมือที่ใช้ในการทำงาน
เป็นสิ่งที่ไม่หมดเปลืองไป แต่มีอายุในการใช้งานยืนนานตามชนิดหรือคุณภาพของสิ่งนั้นๆ
Assessment ::
My self :: เข้าเรียนตรงเวลา ฟังอาจารย์บ้าง คุยกับเพื่อนบ้าง
Friend :: ทุกคนตั้งใจฟังบ้าง อาจจะมีคุยกันในห้องบ้าง ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม
Teacher :: อาจารย์เข้าสอนตรงเวลา
Teacher :: อาจารย์เข้าสอนตรงเวลา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น